30 mrt 2010

Bibliotheekruimte (2)

In 2007 schreef ik mijn eerste logje over ons nieuw in te richten ruimte.
Inmiddels zijn we al weer een tijd verder, veel nieuwe bibliotheken zijn er gebouwd en inricht.
Van de Openbare bibliotheek is de OBA aan het Oosterdok in Amsterdam uiteraard het beste voorbeeld. Maar dat is een openbare bibliotheek en per definitie niet te vergelijken met onze: academische instituutsbibliotheek. Toen was er de nieuwe universiteitsbibliotheek van Wageningen in het Forum gebouw. Het openingscongres leverde een goed moment om “Rethinking the library” in de praktijk te brengen.
Inmiddels waren de contouren van de nieuwbouw van ons instituut getekend en de buitenruimte van de bibliotheek is bekend.
En dan nu de invulling. In de boekencollectie is al aanzienlijk gesaneerd en ons huidige uitgangspunt is dat we liever digitaal en online toegang hebben dan als gedrukt exemplaar. Van al onze tijdschriften hebben we nog zegge en schrijven één abonnement alleen als papieren abonnement (Ardea). Al de andere zijn online.
Vergeleken met een universiteitsbibliotheek zijn wij erg klein, enkelvoudig gefocust op een onderwerp en we missen al die studenten. Dus hand- en tekstboeken zijn niet nodig en grote faciliteiten voor studieruimte ook niet. Al hebben we wel regelmatig stagiaires en cursisten van ander universiteiten tijdelijk binnen onze muren. Die krijgen meestal een flexplek, vaak in de bibliotheek.
Afgelopen zaterdag stond een artikel in het NRC met interviews met verschillende universiteitsbibliothecarissen (RUN, UU, UL), onder titel “De Nieuwe Bieb”. Kern van het verhaal is dat het nog niet zo eenvoudig is om de digitale publicaties een plek te geven in de bibliotheek. Aanleiding was de commotie die was ontstaan omdat in Nijmegen de UB in de bibliotheek zogenoemde ‘Learning Zones’ had ingericht: ruimte met digitale faciliteiten en samenwerkingsmogelijkheden.

Op mij oproep in bibliotheek 2.0 op Ning kreeg ik weinig reacties evenmin op facebook.
In de weblog van Building, Design + Construction worden 12 tips voor een nieuwe bibliotheek gegeven:
1 Envision the library as place.
2 Invite students and other stakeholders to the table.
3 Make collaboration a must.
4 See that technology drives the bus.
5 Plan for change.
6 Use the library to attract and retain top students.
7 Optimize spaces between spaces.
8 Consolidate emerging specialty spaces.
9 Take advantage of the commons.
10 Rethink library programming.
11 Design for environmental sustainability.
12 Get creative with funding.

Dat zou samen met de vijf kernfuncties uit het boekje “Werken aan een nieuwe bibliotheek” genoeg informatie moeten zijn:
- kennis en informatie
- educatie
- cultuur
- lezen en literatuur
- ontmoeting en debat”
We hebben inmiddels ons plan ingediend, uiteraard toch nog een deel met boekenkasten met de huidige collectie, en een deel met comfortabele zitplaatsen en een deel met digitale hulpmiddelen (multimedia stoel, surface tafel, digitaal schoolbord).
En nu maar afwachten wat er uiteindelijk gerealiseerd kan worden. Met het afstoten van onze tijdschriftcollectie (alles wat digitaal is gaat weg) zijn we al begonnen. Maar dat wat niet digitaal is, gaat hardcopy mee!

25 mrt 2010

Ecologiecursus


Sinds begin maart volg ik de cursus Ecologie: Leer het Landschap Lezen. Het is een cursus in Ecologie en Beheer van het Nederlandse Landschap en Landschapselementen.
Het draait daarbij om het Nederlandse landschap, de vegetatietypen en de plantengemeenschappen. We beginnen de eerste lessen met theorie en gaan later op excursie om e.e.a. in de praktijk te zien en meemaken.

Het Nederlandse landschap is heel erg een product van de ijstijden en van het menselijk handelen daarna. Daarbij zorgen bodemstructuur, standplaatsfactoren en milieudynamiek (natuurlijk en cultureel) voor allerlei variaties.
De theorie startte met een introductie in het ontstaan van het Nederlandse landschap. Et hele verhaal van ijstijden en het waarom daarvan is fascinerend. Op de site van Meteo-Maarssen trof ik als onderdeel van de online cursus Paleoklimatologie een overzicht van 11 ijstijdtheorieën. Conclusie is dat het om een complex van factoren gaat, waarbij de stand van de aardas t.o.v. de zon een bepalende rol speelt. Duidelijk is wel dat over een kleine 3000 jaar er weer een ijstijdperiode zal volgen.

In de twee ijstijdperioden waarin Nederland gedeeltelijk bedekt was met landijs zijn de stuwwallen e.d. gevormd. Ook zorgden die ijstijden ervoor dat een fors aantal inheemse boomsoorten zijn uitgestorven. Ze konden nl niet over de dwarse bergketens van de Alpen en Pyreneeën heen Dit i.t.t. Noord-Amerika waarbij de bergruggen in de lengte lopen en de vegetatie zich daar ver naar het zuiden kon terugtrekken en na de ijstijden weer kon herstellen in het noorden.

Met de komst van de mens en de landbouw is een grootschalige aanpak van het landschap begonnen. Met name alle venen zijn (en worden nog steeds) ontwaterd en/of afgegraven. De grond zakt daardoor spectaculair en dat brengt grote problemen met zich mee voor de waterhuishouding.

De ondergrond van Nederland wordt in de website Natuurinformatie door TNO Bouw en Ondergrond in vijf hoofdstukken uiteengezet: schatten in de bodem, bodem in beweging, oerbewoners van Nederland, ondergrondse tijdmachine en geologische begrippen. De website heeft ook een verwijzing naar het DINO-loket
:

DINOLoket is de centrale toegangspoort tot Data en Informatie van de Nederlandse Ondergrond (DINO). Het DINO-systeem is de centrale opslagplaats voor geowetenschappelijke gegevens over de diepe en ondiepe ondergrond van Nederland.


En naar Geofoon, het loket voor iedereen die meer wil weten over bodemdaling, aardverschuivingen e.d.

Zo kom je verzeilt in een ongekende rijkdom aan informatie.
Voor deze eerste lessen over de abiotische factoren van het landschap gebruik ik, naast de syllabus van de cursus 2 boekwerken:


ANWB geologieboek Nederland / Wim de Gans ; [red.: Harry Bunk ; ill.: Invorm,
Jeroen van Kesteren]. - 2e dr. - Den Haag : ANWB, cop. 2008. - 160 p. : ill.,
krt. ; 31 cm + Routegids (64 p.) Uitg. in samenw. met TNO. - 1e dr.: 2006. -
ISBN 978-90-18-02416-1 geb.




De Bosatlas van ondergronds Nederland / [idee, research en tekst: Henk
Leenaers ; projectcoördinatie: María Camarasa ; concept en cartogr.:
Noordhoff Atlasproducties]. - Groningen : Noordhoff, cop. 2009. - 96 p.
ISBN 978-90-01-12245-4 geb.


...wordt vervolgd...

15 mrt 2010

Bezoek aan nieuwbouw

Langzaam krijgt ons instituut vorm. Via onze 'nieuwbouw website' kun je een artist impression zien en via de webcam kun je het bouwen volgen. Ons adres is ook al bekend: Droevendaalsesteeg 10.

Afgelopen donderdag mochten wij, van Bureau bedrijfsvoering een bezoek brengen aan de nieuwbouw.

2 mrt 2010

Springer Ebooks

Vorig jaar hebben we bij Springer 3 collecties e-boeken gekocht.
Het vervelende van de - online - ebooks is dat je ze het makkelijkst als bulk in een pakket kan kopen. En dat terwijl we toch echt liever titel voor titel uitzoeken. Het vervelende hieraan is dat je weliswaar toegang hebt tot een heleboel elektronische boeken, maar dat het merendeel niet interessant is voor onze lezers.
Zo zitten wij, met onderwerp 'ecologie'in de brede rubriek "Biomedicine and Life Sciences'. Het woord zegt het al: er wordt nl heel erg veel over geneeskunde (valt ook onder Biomedicine) geschreven en dat is voor ons verwaarloosbaar.
Praktische boeken, bijv. hoe je met statistiek om moet gaan ziten daarentegen in de rubriek 'Mathematics and Statistics', maar die bevat ook erg veel wiskunde en wetenschappelijk gerichte onderzoek aan statistische modellen en berekeningen.
Maar goed, wij komen tot een prijsafspraak met Springer en schaffen de laatste jaren (2005-2009)van drie collecties aan (behalve BMLS en MS ook nog Earth and Environmental Sciences - veel geologie:)).
In totaal een kleine 4000 titels. De titelbeschrijvingen daarvan kunnen we downloaden als Marc 21 records.
So far so good.
Maar wat doe ik met Marc21 records: ik kan ze niet lezen en ook niet inlezen in onze catalogus (wij gebruiken Endnote/Refworks als catalogus).
Op zoek dus naar tools die die Marc 21 records kunnen omzetten in bijv. een getagged formaat wat ik kan inlezen.
Zo vind ik de software MarcEdit. MarcEdit omvat ondermeer de MarcBreaker die Marc records kan omzetten in een getagged formaat. Bekijk het filmpje hoe dat werkt.
Een Marc 21 record (mrc-extensie) als je die opent in Kladblok ziet dat er als volgt uit:

01107nmm a22003375u 4500001001800000003000900018005001900027007001500046008004100061020001800102100001800120245014800138260004600286300001600332440005000348650001900398650001600417650002100433650001800454650001600472650001900488650001900507650001700526650001700543700002400560700001800584710003400602773002000636856004800656950006400704 978-1-4020-8792-9 Springer 20081222235142.288 cr nn 008mamaa 081222s2008 xx j eng d a9781402087936 1 aDelson, Eric. 10 aAmerican Megafaunal Extinctions at the End of the Pleistocene h[electronic resource] / cedited by Eric Delson, Ross D. E. MacPhee, Gary Haynes. aDordrecht : bSpringer Netherlands, c2008. bv.: digital 0 aVertebrate Paleobiology and Paleoanthropology 14 aEarth Sciences 0 aArchaeology 0 aClimatic changes 0 aLife sciences 24 aArchaeology 24 aBiogeosciences 24 aClimate Change 24 aPaleontology 0 aPaleontology 1 aMacPhee, Ross D. E. 1 aHaynes, Gary. 2 aSpringerLink (Online service) 0 tSpringer eBooks 40 uhttp://dx.doi.org/10.1007/978-1-4020-8793-6 aEarth and Environmental Science (Springer-11646; ZDB-2-EES)

Hetzelfde bestand na MarcBreaker (mrk-extensie) zo:

=LDR 01107nmm a22003375u 4500
=001 978-1-4020-8792-9
=003 Springer
=005 20081222235142.288
=007 cr\nn\008mamaa
=008 081222s2008\\\\xx\\\\\\\\\j\\\\\\\\eng\d
=020 \\$a9781402087936
=100 1\$aDelson, Eric.
=245 10$aAmerican Megafaunal Extinctions at the End of the Pleistocene$h[electronic resource] /$cedited by Eric Delson, Ross D. E. MacPhee, Gary Haynes.
=260 \\$aDordrecht :$bSpringer Netherlands,$c2008.
=300 \\$bv.: digital
=440 \0$aVertebrate Paleobiology and Paleoanthropology
=650 14$aEarth Sciences
=650 \0$aArchaeology
=650 \0$aClimatic changes
=650 \0$aLife sciences
=650 24$aArchaeology
=650 24$aBiogeosciences
=650 24$aClimate Change
=650 24$aPaleontology
=650 \0$aPaleontology
=700 1\$aMacPhee, Ross D. E.
=700 1\$aHaynes, Gary.
=710 2\$aSpringerLink (Online service)
=773 0\$tSpringer eBooks
=856 40$uhttp://dx.doi.org/10.1007/978-1-4020-8793-6
=950 \\$aEarth and Environmental Science (Springer-11646; ZDB-2-EES)


Maar inlezen lukt niet, niet met Library of Congres filter, niet met de Library of Congres Connection File, ook niet na aanpassing van de filter resp. de connection file voor Marc-records.
Uiteindelijk heb ik via de Endnote bijeenkomst bij Disc begin dit jaar de hulp ingeroepen van Jason Rollins van Product Development bij ThomsonReuters.En uiteindelijk heb ik m.b.v. Cheryl Rodriguez van Thomson Reuters de procedure op een rijtje:
Uit het mrk-bestand moet je eerst alle = (istekens) verwijderen, vervolgens met een speciale connection-file (MarcEdit.enz), kun je het bestand importeren.
Het bestand?.... Nee het zijn er inmiddels zo'n 4 per maand en voor alle drie collecties, in totaal gaat het om bijna honderd bestanden, die allemaal afzonderlijk behandeld willen worden.
Maar nu, een jaar na bezegeling van het contract, zitten ze erin.
En volgend jaar????