11 feb 2014

X-ref NL 15 jaar


Op 11 februari was er een feestje ter gelegenheid van 15 jaar X-ref NL.
In september 1999 ben ik vestigingsmanager geworden van X-ref Nederland, die de Nederlandse licentie van de Zweedse software X-ref verkoopt vrnl. aan bibliotheken.
In 1999 dreigde de "milleniumbug" en iedereen was bezig om zich in te dekken voor de komende potentiele problemen. Zo ook de verenigde ziekenhuisbibliotheken CCZ, die gezamenlijk een licentie hadden bij Pica (OCLC) voor het catalogiseren in de GGC en de gecatalogiseerde materialen daarna konden downloaden in het 'lokale bibliotheekpakket'MOPC' (of Strix).
Maar noch MOPC noch Strix kon een millenium-garantie afgeven.
Ecco X-ref NL.
Van 1 september 1999 tot 1-3-2007 ben ik er vestigingsmanager geweest en heb ik onderhandeld met de Zweedse programmeur, met de Nederlandse klanten, instructies gegeven en handleidingen geschreven, helpdesk bemenst en de website verzorgd. Maar ook heb ik over mijn wederwaardigheden een weblogje geschreven (sinds 2006).

Het lustrum werd feestelijk gevierd met een X-ref Gebruikersdag, in Beeld en Geluid in Hilversum.
.

Beeld en Geluid had ter afsluiting van het introducerende historisch overzicht een video-compilatiegemaakt van radio en tv-uitzendingen uit 1999. [Wel interessant als je in de Beeld en Geluid wiki zoekt op 1999 krijg je toch weer andere beelden, weliswaar wel met dezelfde smaak].

Mw Anna Werst gaf een introductie over de documentatie-afdeling (40 documentalisten) bij Beeld en Geluid. Wat op mij de meeste indruk maakte is de overweldigende hoeveelheid beeld en geluid die dagelijks binnenkomt, waaruit geselecteerd moet worden en dat moet worden gemetadateerd, getagd en adekwaat gearchiveerd en beschikbaar gemaakt.
Zoveel mogelijk is dat hele proces geautomatiseerd, wat tot gevolg heeft dat het archiveren al bij de eerste stap van de opname moet beginnen.De hele metadatering proberen ze zoveel mogelijk met de bestaande middelen/ kenmerken automatisch te laten "inlopen" in de IMMIX multimediacatalogus.


's middags, na de introductie met de nieuwe toekomstige ontwikkelingen in deX-ref software konden we een kijkje nemen in het museum gedeelte van het - prachtige - Beeld en Geluid-gebouw, we konden zelf in de archieven snuffelen aan de hand van de Experience en we kregen een rondleiding door het gebouw.

Een prima dagje! Met dank aan Ingressus en met de wens dat X-ref NL nog en goede toekomst tegemoet gaat!

4 feb 2014

Het wetenschappelijk archief van de toekomst

DANS organiseerde, ter ere van 2 'visiting fellows' - Andrew Treloar en Herbert van de Sompel een workshop onder de wat wijdlopige titel ‘Riding the Wave and The Scholarly Archive of the Future’ op 20 januari jl. .
Het "Riding the Wave" sloeg op het Cordis EU rapport, gevolgd door het Knowledge Exchange rapport "A surfboard for riding the wave" uit resp. 2010 en 2011. Beide rapporten benadrukken het belang van samenwerken aan een data infrastructuur, een gezamenlijke stap naar data delen en data archiveren.


Helaas moest Peter Doorn van DANS als uitleiding van de workshop constateren dat iedereen weliswaar in beweging is, dat op alle universiteiten en ook in onderzoeksinstellingen actie wordt ondernomen op RDM, maar dat van gezamenlijke actie, laat staat een collaborative infrastructure - nog lang geen sprake is. Maar terwijl op dit moment ieder zijn eigen policy probeert uit te denken en in te richten probeert DANS te werken aan een 'evolving infrastructur'.

Deze workshop werd geleid door de 2 DANS-fellows en liet als een soort "thinking in progress' een flink aantal alternatieve manieren en voorbeelden van wetenschappelijke communicatie zien.
Het gaat niet alleen om "beyond the pdf", over andere vormen van publiceren, maar over de gehele structuur van wetenschappelijke communicatie, dus ook over ideeën, experimenten, onderzoeksmethoden, uitwisselen van gegevens en presenteren en archiveren van de resultaten.
Zij gaan uit van een artikel uit 1997 van Roosendaal en Geurts "Forces and functions in scientific communication:an analysis of their interplay" dat de functie van wetenschappelijk publiceren omschrijft in vier hoofddelen: registratie, certificering, awareness en archiveren. En daarbij geven ze van elke functie aan wat er de moderne alternatieven voor zijn, ontkoppeld van het tijdschriftenmodel.
Ze laten een aantal zeer interessante voorbeelden zien bij ideacite, github en nanopublicatie als voorbeelden van de nieuwe registratiemethoden.
Bij certificering noemen ze initiatieven zoals PubmedCommons, ZooUniverse, Slideshare, en Project Feedwatcher. Dat laatste is een soort Waarneming.nl, waarbij ook validatie plaatsvind, al dan niet door de 'crowd'.
- op dit punt in de voordracht moest ik sterk denken aan het boek van Michael Nielsen "Reinventing Discovery" over nieuwe manieren van onderzoek; een inspirerend boek -
Onder 'awareness" vormen noemden ze onder meer Twitter, MyExperiment, en eLabNotebookRSS.
En uiteindelijk onder archiveren de voorbeelden Dans Easy, CLOCKSS, Perma.cc.
Samenvattend kwamen er een aantral 'pointers of the future'uit:
.
Er zijn een aantal fundamentele verandering aanstaande, waarbij het belang van boek en tijdschrift inboet, sowieso geen statische objecten meer, het onderzoeksproces zelf ligt meer onder vuur, machines spelen een grotere, zelfstandige rol (big data, text mining) en zoals Herbert aangeeft gaat het meer van de individuele onderzoeker naar de Research community en de Web of Objects:
.
Hij waarschuwt daarbij dat registratie nog niet hetzelfde is als archiveren.

Het was een aardige presentatie, met wat leuke discussies over een aantal van de stellingen.
Op de vraag waarom de functie 'beloning' niet was meegenomen, was het antwoord dat dat bezien moet worden op een ander niveau nl. dat van de werkgever. Helaas vrees ik wel dat juist dat, een snelle vooruitgang in de weg staat.