Sinds begin maart volg ik de cursus Ecologie: Leer het Landschap Lezen. Het is een cursus in Ecologie en Beheer van het Nederlandse Landschap en Landschapselementen.
Het draait daarbij om het Nederlandse landschap, de vegetatietypen en de plantengemeenschappen. We beginnen de eerste lessen met theorie en gaan later op excursie om e.e.a. in de praktijk te zien en meemaken.
Het Nederlandse landschap is heel erg een product van de ijstijden en van het menselijk handelen daarna. Daarbij zorgen bodemstructuur, standplaatsfactoren en milieudynamiek (natuurlijk en cultureel) voor allerlei variaties.
De theorie startte met een introductie in het ontstaan van het Nederlandse landschap. Et hele verhaal van ijstijden en het waarom daarvan is fascinerend. Op de site van Meteo-Maarssen trof ik als onderdeel van de online cursus Paleoklimatologie een overzicht van 11 ijstijdtheorieën. Conclusie is dat het om een complex van factoren gaat, waarbij de stand van de aardas t.o.v. de zon een bepalende rol speelt. Duidelijk is wel dat over een kleine 3000 jaar er weer een ijstijdperiode zal volgen.
In de twee ijstijdperioden waarin Nederland gedeeltelijk bedekt was met landijs zijn de stuwwallen e.d. gevormd. Ook zorgden die ijstijden ervoor dat een fors aantal inheemse boomsoorten zijn uitgestorven. Ze konden nl niet over de dwarse bergketens van de Alpen en Pyreneeën heen Dit i.t.t. Noord-Amerika waarbij de bergruggen in de lengte lopen en de vegetatie zich daar ver naar het zuiden kon terugtrekken en na de ijstijden weer kon herstellen in het noorden.
Met de komst van de mens en de landbouw is een grootschalige aanpak van het landschap begonnen. Met name alle venen zijn (en worden nog steeds) ontwaterd en/of afgegraven. De grond zakt daardoor spectaculair en dat brengt grote problemen met zich mee voor de waterhuishouding.
De ondergrond van Nederland wordt in de website Natuurinformatie door TNO Bouw en Ondergrond in vijf hoofdstukken uiteengezet: schatten in de bodem, bodem in beweging, oerbewoners van Nederland, ondergrondse tijdmachine en geologische begrippen. De website heeft ook een verwijzing naar het DINO-loket:
DINOLoket is de centrale toegangspoort tot Data en Informatie van de Nederlandse Ondergrond (DINO). Het DINO-systeem is de centrale opslagplaats voor geowetenschappelijke gegevens over de diepe en ondiepe ondergrond van Nederland.
En naar Geofoon, het loket voor iedereen die meer wil weten over bodemdaling, aardverschuivingen e.d.
Zo kom je verzeilt in een ongekende rijkdom aan informatie.
Voor deze eerste lessen over de abiotische factoren van het landschap gebruik ik, naast de syllabus van de cursus 2 boekwerken: 
ANWB geologieboek Nederland / Wim de Gans ; [red.: Harry Bunk ; ill.: Invorm,
Jeroen van Kesteren]. - 2e dr. - Den Haag : ANWB, cop. 2008. - 160 p. : ill.,
krt. ; 31 cm + Routegids (64 p.) Uitg. in samenw. met TNO. - 1e dr.: 2006. -
ISBN 978-90-18-02416-1 geb.
De Bosatlas van ondergronds Nederland / [idee, research en tekst: Henk
Leenaers ; projectcoördinatie: María Camarasa ; concept en cartogr.:
Noordhoff Atlasproducties]. - Groningen : Noordhoff, cop. 2009. - 96 p.
ISBN 978-90-01-12245-4 geb.
...wordt vervolgd...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten