Zondag 27 december 2009 heb ik een bezoek gebracht aan de historische museumbibliotheek van Teylers museum in Haarlem.
Het werd voorgesteld op twitter en we hadden afgesproken met een aantal tweeps (m.i. geheel conform de wens van de koningin om van virtuele contacten ook persoonlijke contacten te maken.Wij waren ruim op tijd en konden een kaartje bemachtigen voor de rondleiding, de andere gingen met een ingelaste rondleiding op een later tijdstip. De rondleiding werd verzorgd door Marijn van Hoorn, bibliothecaris en conservator van de bibliotheek.
Teylers Museum is het oudste museum van Nederland en gestart als een collectie curiosa uit kunst en wetenschap in 1784 en vernoemd naar Pieter Teyler, zakenman en bankier. Het heeft een unieke collectie fossielen en mineralen opgesteld in fascinerende negentiende-eeuwse tafelvitrines. Maar ook een prachtige collectie natuurkundige instrumenten: telescopen, sextanten en elektriseermachines, en schilderijen. Een museum voor elk wat wils.
In de 18e en 19e eeuw werd er ook aandacht besteed aan het opbouwen van een natuurhistorische boekencollectie.
Het oudste boek dateert uit 1485 - Bartholomeus Anglicus, De proprietatibus rerum- en verkeert nog in goede staat (buiten dat het in een te krappe 19e-eeuwse band is gestoken). De collectie is in 1986 afgesloten. De belangrijkste boeken uit de 18e en 19e eeuw zijn samengevat in een gedrukte catalogus. Voor eigen gebruik is er ook een Adlib digitale catalogus beschikbaar. 
“De in 1826 gebouwde Bibliotheek bevat een historische collectie 18de- en 19de-eeuwse natuurhistorische boeken en tijdschriften…. De uitgaven op het gebied van de systematische plant- en dierkunde, dikwijls voorzien van schitterende handgekleurde illustraties, vormen een unieke groep, die nog steeds wetenschappelijke betekenis heeft. Daarnaast bevat de Bibliotheek fraaie atlassen (Blaeu, Ottens, enz.), een belangrijke groep achttiende- en negentiende-eeuwse reisverslagen met natuurhistorische achtergrond (Cook, Von Humboldt, Von Wied, enz.) en een kleinere sectie Griekse en Latijnse auteurs, onder wie de Kerkvaders."
We mochten de oude bibliotheek zien, waar een aantal oude boeken ten toongesteld lagen. De rest van de boeken is in de bibliotheek, maar ook in de diverse opslagruimtes (bijv. in de hoeken van de Ovale Zaal) en in de nieuwbouw te vinden. De conservator vertelde aan de hand van de boeken iets over de geschiedenis van de boeken, de illustraties (van handgetekende illustraties tot en met vroege fotografie). En ook was er het verhaal over de aantasting van de boeken doordat eind 18e en 19e eeuw een slechte kwaliteit papier werd gebruikt, waardoor nu verzuring optreedt. Diverse boeken hadden ook last van zogenoemde inktvraat, waarbij de chemicaliën uit de inkt het papier aantasten. Een bekend verschijnsel waarvoor het metamorfoze programma van de KB is opgericht.
Ook Teylers museumbibliotheek is bezig met het digitaliseren van de collectie. Daar is op dit moment nog niets van te zien, maar binnenkort hopen ze, in samenwerking met enkele andere musea een website te lanceren over vogels. Een aantal oude boeken zal daarin dan in gedigitaliseerde vorm getoond worden.
Op afspraak kan iedereen de bibliotheek bezoeken en de boeken raadplegen. Er zijn behoorlijk wat unieke exemplaren in de collectie of boeken waarvan er maar enkele zijn op de gehele wereld. De boeken worden in wisselende tentoonstellingen gepresenteerd in het Boekenkabinet in het museum. Op dit moment is er een tentoonstelling Darwin vertaald! Te zien.
Het was een leuke en leerzame middag en met verbazing keken we naar de bezoekersaantallen in dit museum! Ook was het leuk om medetwitteraars te ontmoeten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten