Ticer 2012 Onderzoeksdata en samenwerking

Marc van de Berg, directeur van de afdeling Bibliotheek en IT diensten van de Universiteit van Tilburg en in die hoedanigheid dus ook directeur van Ticer, geeft een overzicht van de waterval aan rapporten over onderzoeksdata. Een literatuurlijst is te vinden op de Ticer site en op zijn presentatie op Slideshare.

Als lid van het Onderzoeksdataforum van Surf ben ik bij de presentatie van meeste rapporten van Surf geweest en heb de anderen ook opgemerkt en vaak zelfs gelezen. Marc heeft in zijn presentatie een mooi plaatje van al die rapporten, dat alles zegt. Het zegt ook hoe zeer de interesse voor onderzoeksdata leeft en hoe overal mensen proberen om orde in die chaos (= hoeveelheid, = verscheidenheid, = meningen) te brengen. Bij de meeste wordt wel gesproken over een rol voor de bibliotheek, behalve bij de laatste: het rapport van de Royal Society “Science as an open Enterprise”
Dat geeft een aantal aanbevelingen zoals (die ook heel veel in de andere rapporten worden genoemd): • Data moet niet beschouwd worden als een private aangelegenheid • Een onderzoeker moet credits krijgen voor data • Er moeten standaarden worden gedefinieerd; • Het bewaren van data moet geen verordonering van bovenaf zijn • Er moeten data scientist worden opgeleid • Er moeten software tools voorhanden komen Marc is lid van de LIBER werkgroep Research data management. Deze werkgroep heeft om de stand van zaken en de problemen te inventariseren een aantal workshops gehouden, op de laatste hebben zij de te nemen stappen geprioriteerd. In een tamelijk flauwe acties moesten (op papier!!!) als exercitie de stappen prioriteren. Enfin er kwam verder niets uit, en het staat ook niet op de website. Dus we wachten wel af. (de aanbevelingen staan wel in de ppt van Marc).
Voor een link- en literatuuroverzicht naar research data managementrapporten aanbevolen.

Tijdens de thee hoorde ik van een Engelse dat de beroemde DCC Lifecycle Model niet zo stimuleren is als menigeen denkt, het schrikt onderzoekers zelfs af.

Als laatste spreker kwam Rachel Frick aan het woord met haar presentatie over Boundless opportunities: the impact van cloud-based services. De mogelijkheden die ze wil bespreken zijn die van de ‘distributed services’ (gedecentraliseerd samenwerken, de collecties (ook onderzoeksdata behoort daar om bij) en expertise (bezinning op rol van bibliothecaris). Ze spreekt over ‘ macrosolutions’ , oplossingen die je door samenwerking en netwerken en door schaalvergroting makkelijker kunt oplossen. Zo kan er een collaboration continuum ontstaan.
Ze noemt als voorbeeld de Hathi Trust, een samenwerking van bibliotheken die collecties gingen digitaliseren via Google, waarvan 30 % vrij van copyright is. Maar ook over bijv. de Hertitage Library (biodiversiteitsboeken) Haar organisatie (CLIR, Council for Library and Information Resources) heeft een boek uitgegeven over Research Data en de problemen daaromheen The Problem of Data. Op veel universiteiten in USA ontstaan data curation centers+ research centers die onderzoekers ondersteunen. De bibliotheken moeten daar met het oog op data/collectievorming ook deel in nemen als potential distributed data stores. Want de manier van wetenschappelijk publiceren gaat veranderen zegt ze :” datapapers will eclips the journal article” . Uiteindelijk zullen datapublicaties het gaan winnen.

En waar leidt dit alles toe: tot de “de-centered networked library”. Voorheen noemden we dat een ‘virtuele bibliotheek’, maar het klinkt mooi en het bijbehorende plaatje is geweldig. Nu zijn ook de technische mogelijkheden zover dat het zou kunnen slagen, dat was zo’n 10-15 jaar geleden niet zo. De mogelijkheden zijn inderdaad (bijna) onbegrensd: in de cloud is sociale innovatie volgens het constellation model mogelijk. Of om met Simon Mainwairing te spreken:’In future brands are no longer places you visit, but people you meet down the road”. Meer over het constellation model of collaborative social change in artikel van Tonya Surman.