8 aug 2007

Boek De Digitale Bibliotheek (2)

Toch wel een aardig boekje ‘ De digitale bibliotheek’ onder red. van B. van der Meij en K. Westerkamp. Over de eerste 2 hoofdstukken heb ik al geschreven. Het derde hoofdstuk – ‘ De toegankelijkheid van de digitale bibliotheek’ - gaat niet zozeer over de digitale bibliotheek als wel over zoektechnieken op internet (federated search, text mining, video en beeld zoeken) en is een tamelijk vrijblijvende opsomming van die mogelijkheden. Ook het laatste hoofdstuk –‘ Library 2.0: een netwerkbeschouwing – gat niet zozeer over de integratie van web 2.0 tools in een digitale bibliotheeksetting, maar blijft bij een opsomming van alle ontwikkelingen (weblog, tagging). Het hoofdstuk van Marco de Niet over ‘ De bouwstenen van de digitale bibliotheek’ geeft een goede beschrijving van de elementen waaruit een digitale bibliotheek bestaat. Hij beschrijft de processen van vervaardiging, verwerven en beheer van digitale eigen en externe data en het zoeken en presenteren daarvan. Dat is denk ik ook de kern van de digitale bibliotheek en ook de kern van dit boekje. Jammer dat hij in zijn conclusie weer de negatieve tour op gaat en het heeft over het veiligstellen van tradities, maar gelukkig legt hij ook de nadruk daar waar hij moet zijn: “ .. het doel: in gezamenlijkheid de dienstverlening voor toekomstige generaties informatiezoekers vormgeven”. Met het oog op dat doel zijn de door hem beschreven bouwstenen: “ ..ze dragen bij aan een betere toegankelijkheid en uitwisselbaarheid van informatie’. Overigens over het veiligstellen van tradities, maar dan op een positieve manier heeft Walt Crawford ook een boekgeschreven “ Balanced libraries: thoughts on continuity and change” . Een boek op basis van zijn en andere weblogs. Daarin probeert hij een evenwicht te formuleren tussen de bestaande bibliotheek(functies) en de nieuwe ontwikkelingen met name bibliotheek 2.0 toepassingen. Ook in het artikel van Bart van der Mei j– ‘ de waardebepaling van een digitale bibliotheek’ - komt dit evenwicht helaas niet ter sprake. Het lijkt wel of je of het een traditioneel en dus per definitie niet-digitaal of het ander – digitaal – moet kiezen voor je bibliotheek. Terwijl de meeste mensen, denk ik toch te maken hebben met een bestaande bibliotheek met een fysieke ruimte en een fysieke collectie en een groeiend aantal digitale collectie-items. Functies vind ik persoonlijk niet zo verschillen, tussen de traditionele bibliotheekfunctie (toegankelijk maken van informatie en ondersteunen bij zoeken, vinden en verwerken daarvan) en de digitale bibliotheekfuncties. Wel is het zo – uiteraard – dat je bij het digitale meer ICT competenties moet hebben, maar er van uitgaand dat je basiscompetentie sowieso is gericht op bijblijven en education permanente verkrijg je die als bibliothecaris vanzelf. In het hoofdstukje over ‘ de digitale bibliothecaris ‘ wordt nog wat van die competenties genoemd. Gelukkig zijn de schrijver (J. van Helvoort en P. Becker) ook van mening dat ze de genoemde competenties juist zo belangrijk vinden omdat ze die terugzien in succesvolle bibliothecarissen. Het artikel over de juridische aspecten heb ik met interesse gelezen. Het is inderdaad een groot verschil of je met de fysieke informatiedragers in de weer gaat of met digitale. De wettelijke regelingen darvoor zijn inderdaad heel anders. De conclusie van de schrijvers dat “..bibliotheken wel eens een overbodige instantie kunnen worden”deel ik niet, omdat ik er vanuit gaat dat een bibliotheek meer is dan alleen een uitleenfabriek. En juist daarin zit het juridische verschil. Het hoofdstuk dat is getiteld “ Gebruikers verwachten steeds meer van de speciale bibliotheek’ gaat over informatievaardigheden. Het verband met een speciale, digitale bibliotheek is met niet geheel duidelijk, hoewel informatievaardigheden uiteraard een grote rol in ons professionele leven spelen.
In hun nawoord schrijven de redacteuren “.. interactie met de klant belangrijk is”. Dat was en is het zeker. Maar alles in evenwicht. Op mijn vraag bij Bibliotheek20.Ning.com of er al iemand is die ervaring heeft met het tagging door gebruikers in de catalogus is geen positief antwoord gekomen (ja in Amerika!). Wel ben ik het met de redacteuren eens dat het goed is om te experimenten. “ Het heeft ons geleerd om te gaan met de digitale samenleving, de wijze waarop we informatie consumeren, maar ook delen met anderen.” Crawford zegt: “ You should think about change clearly, looking for ways to improve situations – not ways to implement some neat new technology” en verder besluit hij: “ the core of librarianship, whether 1.0, 2.0 or whatever you want to call it, is connecting an information seeker with the information they seek….” En zo is het maar net.

Geen opmerkingen: