25 feb 2007

Competenties

Ik zit nog wat te googlen na het schrijven van het vorige stukje. Eigenlijk wilde ik van de site van de informatieprofessional dat stukje over het beroep van bibliothecaris aanhalen. Maar ik kon het niet vinden. In plaats daarvan vond ik wel een link naar de site van carrièretijger. Die geeft een overzicht van het beroep en de daarbijbehorende competenties (overigens ook opleiding, baanperspectieven etc.) Als een van de aanverwante beroepen wordt ' informatiespecialist " genoemd. Eens kijken wat het verschil is.

Wat is een bibliothecaris: "Als bibliothecaris sla je een brug tussen de informatie in een bibliotheek en haar bezoekers." Je rollen zijn speurder, beheerder, helper en adviseur. En je competenties: analytisch, accuraat, dienstverlenend, samenwerken en nieuwsgierig.

En wat een informatiespecialist: " Als informatiespecialist ben je voornamelijk bezig met het verzamelen en opbergen van informatie en kennis. "

Je rollen zijn speurder, adviseur, helper en ontwerper en de vaardigheden, waarover je moet beschikken zijn: creatief, accuraat, efficiënt dienstverlenend en analytisch. Dit alles aldus de carrièretijger.

Interessant is te lezen dat de eerste zin bij de omschrijving van bibliothecaris veel dynamischer en creatiever lijkt dan die bij informatiespecialist. En terwijl het bij de bibliothecaris in het verhaal verder duidelijk gaat over collectie en beheer komt dat in de eerste zin bij de informatiespecialist eruit.

Enfin, ik noem mezelf tegenwoordig ' informatiespecialist' maar ik wil wel graag een brug slaan tussen informatie (in eigen bibliotheek of elders) en de gebruiker daarvan.

De IDM's hebben een document gepubliceerd waarin ze de kerncompetenties voor het beroep beschrijven. Ik heb het gelezen, maar werd er niet veel wijzer van.

Blij dat ik al een beroep heb!

Beroep

In de nieuwe ' Informatieprofessional' staat een bericht over een artikel uit US News & World Report, waarin staat dat de toekomst aan de bibliothecaris is. Letterlijk staat er in het Amerikaanse artikel over het overzicht van de 25 beste carrières van 2007 " Even though anybody can do a Google search, for instance, librarians will be needed more and more to help us navigate all that digital information. "

En als je wat verder doorklikt dan staat er bij de profielbeschrijving van de bibliothecaris: " Forget about that image of librarian as a mousy bookworm. Librarians these days must be high-tech information sleuths, helping researchers plumb the oceans of information available in books and digital records. "

In de IP wordt vooral ook op het imago van de bibliothecaris ingegaan. "Bibliothecaris wordt je niet om populair te worden in de kroeg" met die woorden wordt een geinterviewde mediathecaris geciteerd. En er wordt gesproken over het stoffige en tuttige imago dat aan het beroep kleeft.

Helaas is dat ook een beetje veroorzaakt door ons - de bibliothecarissen- zelf. Bijvoorbeeld doordat we de beroepsaanduiding ' bibliothecaris' zo makkelijk hebben laten vallen, in plaats van telkens maar weer uit te leggen aan de buitenwereld dat wij meer ' high-tech information sleuths' zijn dan boekenwurmen. Maar wie noemt zich tegenwoordig nog ' bibliothecaris'? Ik niet en de meeste bibliothecarissen die ik ken ook niet. Is het dan vreemd dat anderen denken dat een bibliothecaris iemand is die boeken opruimt in de OB?

20 feb 2007

Zoeken met tekens

Collega weblogger Dee is een serie aan het schrijven over het zoeken met tekens: truncatietekens, koppeltekens, leestekens en diakritische tekens. In haar eerste stukjes over het trunkatieteken en phrase-trunkatie had ze Web of Science nog niet meegenomen. Daar heb ik in een comment een aanvulling op gegeven. Nu neemt ze het standaard mee in het vervolg, zoals over het koppelteken en over de diakrieten.

Google Scholar en Ecologie tijdschriften

In een artikel in het online tijdschrift ' Issues in Science and Technology Librarianship' van de Association of College & research Libraries is een artikel verschenen over de dekking van artikelen die in de belangrijke ecologische tijdschriften staan door Google Scholar.

Ecology Articles in Google Scholar: Levels of Access to Articles in Core Journals/ Marilyn Christianso. Winter 2007.

Het is een ' refereed' artikel d.w.z. dat een aantal medewerkers is gereviewd.
De conclusie is dat tussen de 57% en 77% van de artikelen uit die kern-ecologische tijdschriften in Google Scholar is terug te vinden. Oudere artikelen waren iets moeilijker terug te vinden en sowieso is de score beter als je de ' advanced search' gebruikt.

Zelf schrijven ze in het abstract:

" Eight-hundred forty articles from core ecology journals were searched in Google Scholar (GS) to determine level and completeness of indexing and access. Testing occurred both on campus and off, and within each venue searching was divided evenly into basic and advanced modes. Off campus, about nine percent and on campus, about thirty-eight percent of links led to text that could be opened directly, without barriers. Fifty-seven percent of test articles had full citations or better, and over seventy-seven percent had at least some type of completable citation. Older articles were less likely to be represented. Full-text articles were concentrated at author sites and at a small number of provider sites. The advanced search found somewhat more full text than did the basic search. Highly cited articles were more likely to be included in Google Scholar."

19 feb 2007

Ecologie leerboeken

Ben zojuist begonnen en heb het eerste inleidende hoofdstuk gelezen van:

Inleiding tot de oecologie / onder red. van K. Bakker ... [et al.] ; eindred. Nora Croin Michielsen, A.H.J. Freijsen ; met medew. van P.J.M. van der Aart ... [et al.]. - Utrecht [etc.] : Bohn, Scheltema & Holkema, 1985. - X, 565 p. : ill. ; 25 cm. Met lit. opg., reg. ISBN 90-313-0667-3

In 1995 is er een 2e herziene druk van verschenen. En die is in onze bibliotheek in Heteren.

In Picarta krijgt dit boek als GTR (d.w.z. GOO - trefwoord, waarbij GOO staat voor de Gemeenschappelijke Onderwerpsontsluiting) ecologie en handboeken (vorm).

Als ik vervolgens verder vraag welke boeken nog meer volgens die indeling ecologische handboeken zijn kom ik tot het onderstaand lijstje. Volgens onze voorlichtster is het boek van Begon tegenwoordig het handboeken voor de studenten.

How to do ecology : a concise handbook / Richard Karban and Mikaela Huntzinger. - Princeton, NJ [etc.] : Princeton University Press, cop. 2006. -VI, 145 p. ; 20 cm. Met lit. opg. en index. ISBN 0-691-12576-7

Introduction to population ecology / Larry L. Rockwood. - Malden, MA [etc.] : Blackwell, 2006. - XI, 339 p. ; 25 cm. Includes bibliographical references and index.ISBN 1-405-13263-9 pbk. : alk. paper

Handbook of the Convention on Biological Diversity : including its Cartagena Protocol on Biosafety / [updated by the Secretariat of the Convention on Biological Diversity]. - 3rd ed. - Montreal : Secretariat of the Convention on Biological Diversity, cop. 2005. - XL, 1493 p. : ill. ; 23 cm Updated to include the outcomes of the 7th meeting of the Conference of the Parties to the Convention and the 1st meeting of the Conference of the Parties serving as the meeting of the parties to the Cartagena Protocol on Biosafety. - Oorspr. uitg.: London : Earthscan, 2000. - Met lit. opg. en index. ISBN 92-9225-011-6

Ecology : from individuals to ecosystems / Michael Begon, Colin R. Townsend, John L. Harper. - 4th ed. - Malden, Mass. [etc.] : Blackwell, 2006. - XII, 738 p. ; 27 cm. 1e uitg.: 1986. - Includes bibliographical references and index. ISBN 1-405-11117-8

Phenology: an integrative environmental science / ed. by Mark D. Schwartz. - Dordrecht [etc.] : Kluwer Academic Publishers, cop. 2003. - XXX, 564 p. : ill. ; 27 cm. - (Tasks for vegetation science, ISSN 0167-9406 ; 39) Met index, lit. opg. ISBN 1-402-01580-1 geb.

World atlas of biodiversity : Earth's living resources in the 21st century / Brian Groombridge & Martin D. Jenkins ; [prep. by the UNEP World Conservation Monitoring Centre]. - Berkeley, Calif., [etc.] : University of California Press, cop. 2002. - XII, 340 p. : ill. ; 29 cm Publ. in association with UNEP-World Conservation Monitoring Centre. - Aan de kop van de titelp.: UNEP WCMC. - Uitg. in samenw. met UNEP-WCMC. - Met lit. opg. en index. ISBN 0-520-23668-8

Ecology : the experimental analysis of distribution and abundance / Charles J. Krebs. - 5th ed. - San Francisco [etc.] : Cummings, cop. 2001. - XX, 695 p. : ill. ; 27 cm.
Oorspr. uitg.: 1972. - Met lit. opg., reg. ISBN 0-321-04289-1

Stadsecologie : de stedelijke omgeving als ecosysteem / Jelle W.F. Reumer ; [eindred.: Kees Moeliker ; foto's: Allergoconsult ... et al. ; tek.: bureau Stadsnatuur Rotterdam ... et al.]. - Rotterdam : Natuurmuseum Rotterdam, cop. 2000. - 166 p. : ill. ; 21 cm. - (Stadsecologische reeks ; nr. 3)Met lit. opg. ISBN 90-73424-15-1

Ecology: principles and applications / J.L. Chapman, M.J. Reiss. - 2nd ed. -Cambridge [etc.] : Cambridge University Press, cop. 1999. - vi, 330 p. : ill. ; 28 cm. 1e dr.: 1992. - Lit. opg. - Index.ISBN 0-521-58802-2

Inleiding tot de oecologie / onder red. van K. Bakker ... [et al.] ; eindred. Nora Croin Michielsen, A.H.J. Freijsen ; met medew. van P.J.M. van der Aart ... [et al.]. - Utrecht [etc.] : Bohn, Scheltema & Holkema, 1987. - X, 380 p. : ill. ; 25 cm Uitg. in opdracht van de Open Universiteit. - Bevat hoofdstuk 1 tot en met 11van: Inleiding in de oecologie. - 1985. - ISBN 90-213-0667-3. - Met lit. opg. en reg.

Basic ecology / Eugene P. Odum. - Philadelphia ; London [etc.] : Saunders College, cop. 1983. - X, 613 p. : ill. ; 25 cm Herz. versie van dl. 1 van: Fundamentals of ecology. - 3rd ed. - 1971. - Bibliogr.: p. 559-603. - Met index. ISBN 0-03-058414-0 : £28.95

Afscheid vorige baan

Het afscheid van X-ref, mijn vorige werkomgeving krijgt steeds meer gestalte.
Ik was al bezig met het afbouwen van mijn werkzaamheden, heb het meeste al overgedragen aan Jolanda.
En ook een aantal mensen had ik al op de hoogte geteld van mijn a.s. vertrek. Met de Gebruikersdag van vorige week heb ik het publiekelijk bekend gemaakt en ik heb een afscheidsstukje op de X-ref website geschreven.
Van de klanten krijg ik er leuke en bemoedigende reacties.
Fijn om te lezen!


15 feb 2007

Presentatie Endnote X en Web

Gisteren mijn eerste presentatie gehouden. Ongeveer na 10 werkdagen dus, een beetje buiten adem ben ik er wel van!

Over Endnote X (10 dus) en over Endnote Web.

Endnote X behoeft na installatie meteen een patch, want de importfilters geven het verkeerde documenttype (reference type). Alles wordt nu geïmporteerd als ' ancient text'. Op zich niet zo erg, alleen zit daar geen tijdschrifttitel in. Maar Endnote X met patch is geweldig: met name vanwege het pdf-management en de mogelijkheid om alles (inclusief de pdf's) gecomprimeerd op te slaan in één bestand.
Mijn thema was 'on the portability of Endnote libraries' en op deze manier wordt het wel degelijk portable.

Endnote Web is een nieuwe functie, die eigenlijk in Web of Science ingebakken zit. Als je een persoonlijke login hebt dan kun je meteen je eigen Endnoteweb bestanden maken.
Erg leuk voor onderweg. Mijn voorbeeld dat je dan fijn met je Endnotereferences kunt werken in bijv. een internetcafé in Kathmandu sprak wel aan.

Gelukkig is alles goed gegaan en kreeg ik - naast wat kritische vragen - ook veel bijval.

12 feb 2007

Zoeken in Web of Science

Ik kom vanuit de biomedische hoek en was altijd gewend te zoeken in Pubmed. Ik heb daar zelfs cursussen in gegeven.
In Pubmed wordt alles wat je zoekt ' gemapt'. Dat wil zeggen dat het systeem gaat zoeken of en waar het in de indexen voorkomt. Met de ' Details' kun je dan nakijken of het een bekende woord (spelling) is of dat het in de gok gaat. Alle artikelen in Pubmed worden uiteindelijk voorzien van MeSH headings, trefwoorden uit een gecontroleerde trefwoordenlijst. Kun je tenminste eerst keizersnede in de lijst opzoeken, voordat je je nek breekt over de spellingsvarianten.
Heerlijk zoeken eigenlijk.
Maar nu zoek ik in Web of Science.
Je kunt op Topic zoeken. Dan zoek je in de titel, abstract en keywords. De keywords zijn de auteurstrefwoorden die vanaf 1991 zijn toegevoegd. En dat is op geen enkele manier gestroomlijnd. Ik heb een klein onderzoekje gedaan met als onderwerp citatie-analyse. Je kunt dus wel trunkeren, zodat je een ruimere vangst heb (bijv. citation*). Dan blijkt ook dat in het keyword veld soms niets is ingevuld, soms 'citation analysis', soms 'citation indexing', soms 'citation' soms 'science' of een ander nietszeggende term. Sommige artikelen van van Raan (de bibliometrisch deskundige) heb ik apart op zijn naam gezocht (en gevonden), maar die hadden of helemaal geen keyword of iets waar je niet zo gauw opkomt. Ook staat er soms apart ' impact factor' of ' bibliometrics' bij. Wordt dus een heel aparte kunst om hier mijn weg in te vinden.

10 feb 2007

Gestresste bibliothecarissen

Begin vorig jaar is er enig hilarisch rumoer ontstaan over de bevindingen van een Britse psycholoog (Saqib Saddiq), die n.a.v. een aantal interviews moest concluderen dat bibliothecaris een tamelijk stressvol beroep was, erger dan treinmachinist of brandweerman. Hij presenteerde zijn resultaten op het congres voor de Division on Occupational Psychology van de British Psychological Society januari 2006 in Glasgow. Ik lees het nu pas in het februarinummer van het tijdschrift Quest.

Het onderzoek wordt wel genoemd, maar geeft geen literatuurverwijzing. Het nazoeken op Internet levert alleen als basis een artikel in de Times online.

Maar alle berichten erover zijn toch een beetje van : " Nou ja, bibliothecaris is toch het minst stressvolle van alle beroepen".

Sinds 1978 ben ik als bibliothecaris werkzaam (bijna 30 jaar!), maar een relaxte job is het nooit geweest. Kijk eens naar wat er allemaal is veranderd, juist voor de bibliothecaris. Denk daarbij niet alleen aan computers, maar ook aan eindgebruikersempowerment, information overload en het opgeven van het uitputtende literatuuronderzoek. Denk aan alle online informatiebronnen en de digitaliseringseisen, aan de opkomst van de digitale bibliotheek en aan library 2.0. Als je het al niet was zou je er alsnog gestresst van raken.

Maar stress of niet: leuk is het wel!

9 feb 2007

Prokaryote

Bacteriën dus. Ze heten " prokaryoten" omdat ze geen celkern hebben, en dat is nu juist het wezenlijke verschil met alle andere organismen. Die hebben wel een celkern en heten Eukaryoten (daaronder vallen dan de eencelligen met celkern, de schimmels, de planten en de dieren).
Letterlijk betekent het ' voor - kern'.
Je hebt ' eubacteriën ', dat zijn de eencelligen (dus zonder
celkern), die in vier verschillende vormen kunnen voorkomen: bol-, staaf-, komma, of spiraalvormig.

Daarnaast heb je nog de cyanobacteriën , de blauwalgen. Ook een geliefd onderwerp op het instituut. Die vallen ook onder de prokaryoten. Blauwalgen (geen ' echte' algen) kunnen eencellig zijn, maar kunnen ook kolonies of celdraden vormen. Zij hebben een eenvoudig soort chlorofyl om door fotosynthese licht om te zetten in energie.

Bacteriën

De bibliotheek wordt in Heteren als seminar room gebruikt en er werd een presentatiegegeven van een onderzoekje wat een stagiaire had gedaan naar de laboratoriumtechnieken om bacteriën beter te kunnen onderzoeken.

Ze doen in het hele instituut veel aan bacteriën, maar hier in Heteren zijn het dus die uit de bodem. En nu ik zo een beetje op de bacterie google, ga ik ook beter begrijpen waar ik met online boeken bezig ben.

Ik heb me namelijk erg beziggehouden met de problematische online toegang tot het boek The Prokaryotes, een uitgave van Springer. Dat is een groot werk in 7 delen over bacteriën dus.


Het boek is erg gedetailleerd en te specialistisch voor mij. Overigens is de toegang nu weer goed geregeld. Ter informatie en op een minder hoog niveau lees ik de lesbrief van Maarten en er gaat een wereld voor me open.

Heteren

Deze week naar de NIOO-vestiging Heteren geweest.De reis duurde anderhalf uur (98 km), maar was wel prachtig met de berijpte boomtoppen en heidevelden op de Veluwe.

Ook het uitzicht uit het raam van de bibliotheek, waar ik een werkkamer heb ik prachtig met een mooi rijtje knotwilgen.

4 feb 2007

Krantennieuws

In de weekend krant las ik in het kennis-katern (eigenlijk wetenschap, maar het heet nu ' kennis' ) een aardig artikel over een onderzoek op het NIOO.
Over vogelgriep bij kleine zwanen onder de kop: ' Vogelgriep hindert ook trekvogels zelf'
Het oorspronkelijke artikel is op 31 januari jl. gepubliceerd in PLoS One onder de titel:
"Hampered Foraging and Migratory Performance in Swans Infected with Low-Pathogenic Avian Influenza A Virus"
Ik weet niet of wij krantenartikels over het eigen bedrijf ook verzamelen.

Dit weekend in de krant ook weer genoten van het voortreffelijke artikel van Martijn van Calmthout over de IPCC. Je leest er veel over (- over het IPCC rapport) maar ik wist eigenlijk niet goed hoe de vork in de steel stak. Nu dus wel.

2 feb 2007

Cursus Citatie-analyse

Woensdag de cursus gevolgd van Wouter Gerrritsma van de Bibliotheek van Wageningen Universiteit en Research Centrum (WUR) over citatie-analyse. Op zijn weblogsite heeft hij een link naar zijn powerpoint-dia's. Hij verwijst ook nog naar mijn deelname (ik ben de externe course participant) alleen heeft hij de link naar mijn blog vernederlandst :)

De cursus was erg leerzaam, met tips en oefeningen.
In 2000 heb ik -als onderdeel van mijn studie- wel wat aan citatie-onderzoek gedaan, maar in zes jaar kan er wel wat veranderen. De basis is hetzelfde gebleven, maar de tools en hulpprogrammaatjes zijn veranderd.
De belangrijkste bron voor bibliometrische artikelen is het tijdschrift Scientometrics. En de eerste 2 nummers van 2007 kun je nog zo opvragen ook!



Ecologie indelingen

Het instituut is ingedeeld in drie hoofdcentra:
- limnologie (zoetwaterecologie)
- estuariene en mariene ecologie (zoutwaterecologie)
- terrestrische ecologie (ecologie van het land)
Als je in de Basisclassificatie kijkt dan is dat ook redelijk conform de indeling onder het subhoofdje ' Ecologie' .
42.90 ecologie: algemeen
42.91 terrestische ecologie
42.92 hydrobiologie
42.93 limnologie
42.94 mariene biologie
42.95 natuurbescherming
42.97 ecologie: overige
Wel interessant dat hydrobiologie en limnologie hier weer apart staan.
En ook interessant is te zien dat ' natuurbescherming' er ook onder valt.
In de basisclassificatie is de hoofdrubriek 42 Biologie.
Verder vallen er als hoofonderverdelingen onder:
42.00 biologie: algemeen
42.10 theoretische biologie
42.20 genetica
42.30 microbiologie
42.40 botanie: algemeen
42.50 cryptogamae: algemeen
42.60 zoölogie: algemeen
42.70 systematische zoölogie, zoötaxonomie
42.80 vertebrata: algemeen
Als rechtgeaarde bibliothecaris pak ik daar natuurlijk de UDC bij en bekijk die indeling daar. Ik heb alleen een oude -verkorte- uitgave van de UDC (1970), wellicht is het inmiddels veranderd.
Ecologie vind ik bij hoofdrubriek 574/578 Biologie en wel onder 577 ' Algemene eigenschappen van het leven en van levende wezens'.
577.4 'Algemene levensvoorwaarden. Wisselwerking met de omgeving. Oecologie. Vochtigheid. Droogte' en een verwijzing naar
581.5 ' Oecologie. Levenswijze der planten. Etologie. Fytosociologie. Plant en omgeving. Symbiose.'
591.5 ' Levenswijze. Oecologie. Etologie. Dier en omgeving. Bionomie.' Deze rubriek is onderverdeeld in zes subrubrieken: Psychologie der dieren; Voeding; Klimatologische omstandigheden; Dierensociologie; Beschermingsmiddelen; Communicatie en expressie.

1 feb 2007

Nieuwbouw

In het nieuwsoverzicht op de site van de KNAW lees ik (wat intern al was meegedeeld) dat officieel de architecten Claus en Kaan zijn uitgekozen om de nieuwbouw van het NIOO vorm te geven.

Ik meen zelfs dat ik al een maquette of schets heb gezien, maar er waren er meerdere, dus ik zou niet kunnen zeggen welke het is geworden.

Eind 2009 moet de nieuwbouw klaar zijn.

Op de site van Claus en Kaan worden we nog niet genoemd, maar dat zal nog wel komen.

Onderwerpsdefinities

Het NIOO is begonnen als Hydrobiologisch instituut in 1957. [ Dit jaar vieren we dus het 50 jarig bestaan] Al bijna meteen na oprichting in Leiden o.l.v. Mej Nicolaï (later verhuisd naar Nieuwersluis) werd in Yerseke een afdeling Delta-onderzoek, later Deltainstituut genoemd, opgericht met het oog op de Deltawerken. De verdeling tussen zoet water (nieuwersluis) en zout water (Yerseke) is er nog steeds.
Alleen heten de twee centra nu anders namelijk: Centrum voor Limnologie en Centrum voor Estuariene en Mariene Ecologie. Die tweede is wel duidelijk, dat gaat over kust- en zee-onderzoek. Maar waarom is hydrobiologie nu limnologie geworden?
Kijk ik in de ' dikke van Dale' [ Wikipedia laat het hier afweten, dus maar terug naar papier] dan lees ik:
hydrobiologie = leer van het leven in het water
limnologie = zoetwaterbiologie; ook studie van de dode stoffen in het water en van de werking van stuwing in de bodemsamenstelling.